Wat is Gospel muziek?
Gospel muziek is afgeleid van kerkdiensten van spirituals en bluesmuziek en is een vorm van zwarte Amerikaanse muziek. Oorspronkelijk werd de term gospelmuziek gebruikt om te verwijzen naar de religieuze liederen gezongen door blanke en Afro-Amerikaanse christenen. Beide groepen aanbidden op vergelijkbare manieren, maar na verloop van tijd begonnen er uiteindelijk verschillen te ontstaan. Wanneer men aan Gospel denkt, wordt dit al gauw gedefinieerd als Afro- Amerikaanse christelijke muziek. Gospelmuziek omvat hymnen en andere liederen die zijn ontleend aan de orale tradities van de Afro-Amerikaanse cultuur. De muziek van Gospel werd gezongen door de tot slaaf gemaakte mensen terwijl ze op plantages werkten om hun moreel op te krikken en tevens troost te vinden in de pijn en het lijden van de slavernij. Omdat het vaak verboden was om echte Afrikaanse muziek te maken (noch tekst, noch instrumentaal) ontstond er een nieuwe vorm van muziek. Met de kennis van harmonie en typische ‘call-to-response’ in de Afrikaanse cultuur werd dit toegepast op Europese muziek, van bijvoorbeeld de kerk waar de liederen van hoop en bemoedigingen ontstond.
De term Gospelmuziek ook wel vertaald naar evangelie, is beïnvloed door het latijn en het Grieks. Het heeft twee Germaanse wortels en wanneer vertaald naar het oud- Engels wordt dit geschreven als Godspell. God betekent goed en de spreuk betekent nieuws of verslag. Het woord evangelie betekent eveneens goed nieuws. Deze term is inmiddels algemeen bekend en wordt sinds het einde van de 19e eeuw veel gebruikt.
In de muziek van gospel zijn er twee stromingen onder te verdelen.
• Southeren Gospel
Deze vorm van Gospel werd meestal a capella gezongen, oftewel zang zonder muzikale begeleiding. Dit werd later begeleid door instrumenten waarbij zang nog steeds het belangrijkste onderdeel van het gospel is. Hierbij wordt veelvuldig gebruikt gemaakt van een meerstemmige zangstijl, ook wel close harmony genoemd. Deze muziekvorm wordt ook wel ‘White gospel’ genoemd en was vooral voor de blanke gemeenschap.
• Black Gospel
Deze vorm van gospel is waar de meeste mee bekend zijn. Black Gospel wordt vooral solistisch gezongen of in koren, en vaak ook een combinatie van beide. Dit kent het publiek ook van van tv en films zoals bijvoorbeeld de filmklassieker "Sister Act" of "The fighting Temptations" met Grammy Award winnares en zangeres Beyoncé in de hoofdrol.
De ontwikkelingen van Gospel muziek.
In 1874 wordt de term gospel voor het eerst gebruikt als Phillip Bliss een zangboek uitbrengt getiteld “gospelsongs. A choice Collection of Hymes and Tunes”. Hierin werd een nieuwere stijl kerk muziek beschreven die wat toegankelijker was. Deze was tevens makkelijker te onthouden en mee te zingen in tegenstelling tot de traditionele kerkmuziek wat vrolijker en opwekkend was. Rond de jaren 20 van de 20e eeuw is gospel als muziekstijl een feit. Een decennia later komen er sterke invloeden vanuit de blues en wordt gospel hierdoor een stuk diverser. Er ontstaan bands die in het gospel muziekstijl optreden al dan niet een stuk rustiger. (blues) songwriters gaan zich in dit decennia ook met gospel bezighouden. Hierin ontstaat er niet alleen een creatieve impuls maar ook zeker een lucratieve. Gospel wordt bij het publiek een groot succes wat resulteerde in verschillende platenmaatschappijen en producers. In de jaren 50 nemen blanke kerkkoren elementen over vanuit de “black gospel” zodat deze deels versmelt met de “white gospel”
Bekende Gospelartiesten.
Gospel kent inmiddels grote nationale en internationale gospel artiesten. Wanneer je aan Gospelartiesten denkt komen vele grote namen naar boven.
Aretha Franklin is ongetwijfeld één van de beroemdste en meest invloedrijkste zangeressen van de 20e eeuw. De ontwikkeling van vele genres waaronder rock, funk, jazz, r&b, soul en pop zijn beïnvloed door haar zang- en muziekstijl. Aretha Franklin was al menig ander mainstream -artiest volleerd zanger van gospelmuziek. Haar live album ‘Amazing Grace’ die zij samen opnam met het Southern gospel Community choir en James Cleveland in 1972 is tot vandaag het bestverkocht album van Franklin. Het album werd dubbel Platinum en verkocht meer dan 2 miljoen exemplaren in de VS.
- Sam Cooke
In het begin van de 20e eeuw met de ontwikkeling van Soul- en gospel muziek word Sam cooke, ook wel “the king of soul’ ongetwijfeld als een invloedrijke artiest beschouwd. Ook hij begon op jonge leeftijd als gospelzanger. In zijn tijd waar Sam Cooke in de band “The Souls Stirrers” gospel zong, werd hij uiteindelijk een van de leadzangers en begon met het schrijven van zijn eigen liedjes! Van zijn meest bekende hits ‘A Change is gonna come’ schreef Cooke in de jaren 50 als een protest lied voor de burgerrechtenbeweging.
- Johnny Cash
Als één van de meest beroemdste Country zangers van de 20e eeuw beelfde Johnny Cash een streke terugkeer naar het christelijke geloof. Dit zou uiteindelijk zijn muzikale focus en stijl beïnvloeden. Tegen de tijd dat Cash praktiserend christen werd had hij al verschillende gospel albums uitgebracht. Cash versmolt met zijn twangy stem en akoestische gitaar het country- en gospelgenre. Hij nam zowel originele hymnes als covers op en werd opgenomen in de Gospel Music Hall of Fame voor zijn bijdrage aan het genre.
- Elvis Presley
Hij staat in de geschiedenis bekend als onder andere een van de belangrijke figuren in de ontwikkeling van rock’n roll. Maar van jongs af aan was Elvis ook een volleerd gospelzanger. Tijdens zijn carrière bracht hij 3 gospel albums uit en stond tevens bekend als een liefhebber van het gospelgenre.
Nederlandse Gospel artiesten
Dit is maar een kleine greep van Gospel artiesten die Het gospel naar de hitlijsten brengen. Maar op Nederlandse bodem zijn er ook zeker artiesten die bekend staan om hun gospelmuziek. Denk bijvoorbeeld aan Berget Lewis onder andere bekend van Ladies of Soul. In 1986 ging de zangers met een gospelkoor op tournee door de verenigde staten en in 1998 richtte zij “The Berget Lewis Gospel Train” op.
Naast Berget Lewis hebben we ook Shirma Rouse. Natuurlijk kennen de meeste Shirma Rouse van The voice of Holland maar naast haar deelname aan het progamma heeft deze zangeres een indrukwekkend CV. Shirma heeft haar carriere als achtergrondzangeres volbracht bij artiesten aonder andere als Chaka Khan en Anouk. Met Anouk verzorgde Shirma Rouse de backing vocals op het Eurovisie Song festival met haar deelname en wordt hier uitgeroepen tot beste backingvocalist van het songfestival. Naast deze 2 powervrouwen heeft Nederland nog artiest die het gospel vertolken als Pearl Jozefzoon, Sabrina Starke en meer!
